ul. Narutowicza 2,

tel. (044) 683 23 29

W miejscu gdzie dziś stoi kościół parafialny pod wezwaniem św. Lamberta znajdował się kiedyś kościół farny ufundowany w XI lub XII wieku. Kościół, początkowo drewniany, usytuowano w środku miasta na naturalnym wzniesieniu tuż obok rynku. Jak w większości świątyń, ołtarz główny zwrócony był na wschód. Ze spisu beneficjów Archidiecezji Gnieźnieńskiej wynika, że w XIV wieku kościół ten był już murowany, zbudowany w stylu gotyckim. Obok kościoła, tak jak było to w średniowieczu przyjęte, powstał cmentarz, który przeniesiono na granice miasta dopiero w XVIII wieku. W XIV-XVI w. świątynia zyskała bogaty wystrój wykonany przez snycerzy-artystów oraz doświadczała szczególnych łask polskich monarchów: królowej Bony i Zygmunta I, a także związanych z miastem dostojników i szlachty.

Przez trzy wieki pielęgnowany kościół został podpalony przez powracające ze Śląska w 1624 roku oddziały Lisowczyków. Odbudowa trwała latami. Niestety w 1724 roku wybuchł kolejny pożar, jeszcze straszniejszy w skutkach niż poprzedni. Płomienie pochłonęły wielką figurę Chrystusa, dziesięć ołtarzy, dzwonnicę z trzema dzwonami, sygnaturkę i zegar, odrestaurowany tuż przed pożarem. Kościół już nigdy nie odzyskał swej świetności.

W 1854 roku podjęto decyzję najpierw o odbudowie, a następnie, gdy ta okazała się niemożliwą, o budowie nowego kościoła parafialnego. Prace konstruktorskie nadzorowane przez Konstantego Wojciechowskiego trwały od 1869 do 1876 roku. Kościół został zbudowany w stylu neobarokowym z trzema wieżami od frontu. Prezbiterium i nawę główną oświetla 11 okien. Okno nad wielkim ołtarzem zdobi witraż przedstawiający Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny, dzieło księżnej Eugeniuszowej Lubomirskiej z Kruszyny. W nawach bocznych i w kaplicach światło wpada przez niewielkie, rozetowe okna, szklone kolorowym szkłem przez Władysława Swiędrowskiego.

Kościół zdobi 5 ołtarzy w tym najpiękniejszy, zaprojektowany w stylu neorenesansowym, ołtarz główny. W obszernej niszy, wyłożonej ciemnozielonym i ciemnoczerwonym marmurem umieszczono naturalnej wielkości figurę Chrystusa stojącego na półkuli, symbolizującej kulę ziemską, i błogosławiącego światu. Autorem tej rzeźby jest Andrzej Pruszyński. Jego autorstwa jest także wznosząca się przed kościołem wykuta w piaskowcu statua Najświętszej Marii Panny oraz posągi apostołów Piotra i Pawła umieszczone w bocznych niszach głównego ołtarza. W kościele znajduje się również wiele cennych obrazów o tematyce sakralnej, m. in. obrazy św. Lamberta autorstwa Ignacego Jasińskiego z 1873 r., św. Walentego z XVIII-XIX w. oraz dwa cenne płótna szkoły holenderskiej z XVI-XVII w. - Chrystus wśród dzieci i Koronowanie cierniem.